Türkçe pop müziğinin sınırlarını geniş bir ilham ağından çıkardığı yeni sesler ve orijinal stiliyle genişleten, bu yazı ise dördüncü stüdyo albümü Maya ile açan Mabel Matiz hem albüme hem de hayatına dokunan eş, dost ve iş arkadaşlarının aklındakileri soruları cevaplıyor.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Mabel Matiz 2011’de hayatımıza kendini ismini taşıyan ilk albümüyle gireli tam sekiz sene olmuş. Bu sekiz senelik yolculuğunun son durağı olan ve Haziran’da yayınlanan Maya ise Matiz’in tanımıyla “kendi geçmişine yönelik bir kazının, bir arayışın ortaya çıkardığı seslerin ve sözlerin” dahil olduğu bir üretim. Hal böyle olunca, parçaların farklı türlerle flört eden çeşitliliği, sözlerin derinliği ve ince ince işlenmiş ses detaylarıyla tüm altyapılarının zenginliği yerli yerine oturuyor. Zira karşımızda, her ne kadar klişe kaçsa da tam tamına bir olgunluk albümü duyuyor. Üstelik bir çift CD/plak albümün hakkını verecek sürpriz iş birlikleri, kimi şarkılara yapılan farklı düzenlemeler ve bonus parçalar da cabası.

Bu yaz kulaklıklarımızdan sık sık yayılan albümlerden biri olan Maya’nın piyasaya çıkışının ertesinde, Mabel Matiz’in dostları, sevdikleri, ilham kaynakları ve müzik yoldaşlarından hem Maya’ya hem de Matiz’e dair akıllarındaki sorular sormalarını istedik.

Ah! Kosmos
Seninle tanışmamızı hatırladım bu soruyu yazarken. Şarkı sözlerine tutulmuştum ve bu sözleri binlerce kez dinlemek isterim diye Myspace’ten “Konserlerinde ses teknisyenliğini yapabilir miyim?” diye sormuştum sana... Sonrası beraber yollar, ev arkadaşlığı, yol ayrımları, tekrar kavuşmalar derken benim için dostluğumuz çok derinleşti. O günlerden yıllar sonra “Dualar Değişir” parçasının prodüksiyonunu yapmak, böylesine kalbime değen bir şarkıya dokunmak ve “bin kere dinleyebilirim dediğim o an”ı şarkının sesleriyle derinleşerek yaşamak çok özeldi. Sen şarkılarının sözlerini yazarken nasıl anlardan geçiyorsun, çözümleyemediğin yerler olduğunda başvurduğun ritüeller var mı?
Her şarkı yeni bir deneyim gibi. Bazen bir anda çıkıyor sözler. Bazen de uzun süre beklemem, aramam gerekiyor. Çabasız olsun, kendiliğinden gelişsin istiyorum. Derindeki his nasılsa dışarıya da öyle çıksın. Oraya ulaşmak bazen zor oluyor. Zorlamamaya çalışıyorum. Doğada olmak, meditasyon yapmak, yüzmek ya da bazen sadece uzun uzun durmak bile iyi geliyor. Zihni dinginleştiren şeyler yapmak o noktada yardımcı oluyor. Uzun süre yüzüne bakmamak da keza... Bir şarkıya çalışırken zihni ne kadar devredışı bırakabilirsem (ki bu çok zor) aslında o kadar iyi. Esas hisle bağlantıda olmaya gayret ediyorum genellikle.

Ceyl'an Ertem
Pencere önünde babasını beklerken uyuyakalan Mabel’e ne söylemek isterdin?
“Seni seviyorum. Ve bütün şarkılarım senin için.”

Anıl Can
Kendin olabilme cesaretinin kaynağı nedir? Nasıl keşfedilir? Özgünlük bunun bir sonucu mudur?
Kaynak ne, tam bilmiyorum. Kısaca “hayat beni böyle yaptı” diyerek sıvışabilir miyim? Kendimi keşfetmeme vesile olmuş iyi-kötü her şey bu sorunun cevabı bence. Birazı içgüdüsel. Birazı da büyürken yediğimiz sosyal dayaklarla ilintili. Bütün o sıkıcılığın içinde kendini keşfetmek, kendinle zaman geçirmek dünyanın en harika şeyi tabii ki. Orada özgürsün. Orada derinleştikçe geri kalan her şeyin ne kadar hikâye olduğunu anlıyorsun. Bu sırada birileri sana “özgün” demeye başlıyor, başka birileri ise “ucube”. Bence hiçbir sonuç o keşfin hazzını karşılamıyor.

Gaye Su Akyol
Tüm hayatını, önemli dönüm noktalarını müzikle anlat deseler hangi şarkı, hangi dönemini temsil ederdi ve neden?
Çok düşünmeden ilk aklıma gelenleri sıraladım.
L'Impératrice, “Sonate pacifique” - Çocukluk dönemi. Ne kadarı hüzünlü ne kadarı neşeli kestiremediğim için.
Ümit Sayın, “Hicran” - 11 yaş, Anadolu lisesine giriş. O dönem çok çalan, o günlerimle çok özdeşleşmiş olduğu için.
İlhan İrem, “Yemyeşil Bir Deniz” - 14 yaş, mühim bir aşk hikâyesi. Çünkü yemyeşil bir deniz onun gözleri...
Sezen Aksu, “Bir Zamanlar Deli Gönlüm” - Lise. Ele avuca sığmazdı deli gönlüm, diye.
Sezen Aksu, “Farkındayım” - Reşit olmak, evden çıkmak ve üniversiteye girmek. Şarkı o dönem çıkmıştı ve öğrenci yurdundaki ilk günlerimle çok özdeşleşti.
Umay Umay, Ağzı Bozuk Aşk Mektubu albümü - Üniversite 3. sınıftayken ağzıma sıçan bir gönül meselesi. Kendimi keşfettiğim bir ilk tecrübe aslında. Kapkara hisler, katran karası bir yıl, Allah'ım bir sürü hengame, drama, dert, bir şey...
Norrda, “Circles” - 2009'da dişçilikten kazandığım ilk parayla Cihangir'de bir oda kiralıyorum, ilk defa kendi ayaklarımın üstünde gibiyim, kanım kaynıyor, geceleri Beyoğlu'nda özgürüm; ortalıkta çılgın attığım, özgür ve yepyeni müzikler keşfettiğim, Myspace'te ilk demolarımı yayınladığım ve hemen akabinde Engin'le tanıştığım çok güzel bir dönemin sembol şarkılarından biri. Çember genişliyor.
Suede, “Asphalt World” - 2011'de ilk albümüm çıkıyor. Parasızım, her şey çok zor ilerliyor, bu şarkıdaki kıza üzüldüğüm kadar üzülüyorum kendime.
Bowie, “Where Are We Now?” - 2013. Bana hâlâ zaman zaman bu soruyu sordurtan bir tanışma gerçekleşiyor. Beni en çok değiştirecek olan temaslardan biri. Aşk mı, ne bilmiyorum aslında adı. Hiçbir yerde gibiyiz.
James Blake, “Overgrown” - 2015-2016 civarı. Bir yıldız olmak istemiyorum. Ağır geliyor. Sahilde bir taş olsam diyorum. O yüzden en çok bu şarkı.
The Blaze, “Juvenile” - Kafamın içinde yine her yeri kaplayan bir aşk yüksekliği. Başka kimseyi duymuyorum. Bu şarkıdan başka. Hayatımda gördüğüm en güzel şeye aşığım. O ise beni sallıyor. "Beni sallayanları ben de sallıcam lan bundan sonra" diyorum, sonunda. Başarır mıyım bir gün hiç bilmiyorum. Bu şarkı da o günlerle çok özdeş.
Son olarak, bütün hayatımı tek bir şarkıyla anlatacak olursam Sezen Aksu’dan “Bir Çocuk Sevdim” derim. Nedenini şarkının kendisi anlatsın.

 

Dilan Bozyel
Dünden bugüne, henüz çok çok yıllar geçmiyor ama bir sürü gün geçiyor. Şapkalar kayboluyor, yerine fularlar geliyor; insanlar gidiyor, yine insanlar geliyor. Sesler değişiyor. Algı gelişiyor. Kendi cumhuriyetimiz büyüyor, mutlulukların metrekaresi artıyor, kuşlar hâlâ kahkaha atıyor, zebraları ise öpüyor; gökkuşağına sarılıyoruz. O malum ince bir hüzün yerini hacimli bir anlayışa bırakıyor. Peki şarkılar? Sevgili "çocukluk arkadaşım" Mabel, yalnızca sanat kariyerlerimizi değil bu kanatlı hayatı birlikte paylaşıyoruz hep birlikte. Bu değişimde yeni şarkılarını heyecanla keşfederken biz seni sevenler; eski şarkılarını çekmecelere kaldırmıyoruz elbette. Bu nedenle, ben hep merak ediyorum: Bugünkü göz renginle "hadi yapalım vaktin" olduğunda eski şarkılarından hangisini tekrar yorumlamak, videolandırmak istersin? Ve neden?
“Filler ve Çimen” olabilir, veya “Kerem Gibi”. İlk albümlerdeki bazı şarkılara yazık olduğunu düşünmüşümdür hep. Ya vokalimi beğenmiyorumdur ya aranjmanları ya da insanlar zaten bir nebze ıskalamıştır onları. Bu yüzden bir ara sahiden el atmak istiyorum onlara. Daha pis, melez bir sound'la, artık daha iyi tanıdığım bir vokalle belki... “Filler ve Çimen” olabilir çünkü sözleri hep hoşuma gitmiştir. Yazdıktan 10 yıl sonra stüdyoda bambaşka bir ruh haliyle yeniden seslendirmek güzel olurdu. Senin de sevdiğini bildiğim “Kerem Gibi” de keza öyle... En arada kaynamış bestem bence, kesinlikle yeniden kaydetmeliyim onu. Daha çok Türk müziği enstrümanlarıyla belki de...

Gizem Aksu
Yıllar sonra birine mektup yazacak olsan (kim olduğu bizi ilgilendirmez) ilk cümlesi ve son cümlesi ne olurdu?
İlk cümlesi: Bazen kahkahalarımızı çok özlüyorum.
Son cümlesi: İyi bak kendine.

Taner Yücel
İki CD’lik, 23 şarkılık bir albümün canlı performansını ve süresini düşünüyorum. Eski albümlerden de çalacaksın ve sanırım dört ya da beş saat süren yoğun bir kardiyo olacak senin için... Yeni şarkılar, eski şarkılar totalinde sahne süren ve performanslar nasıl olacak? Eski şarkıları yeni aranjmanlara yakın halde çalacak mısınız?
Bugünlerde yeni setlist üzerine çalışıyorum. Ağırlığı yeni albüm şarkılarına versek ve eskilerden yalnızca en hit olanları çalsak iki buçuk üç saatlik bir konser çıkıyor ortaya. Belki biraz daha sadeleştirebilirim, bilemiyorum. Eski şarkıları şu anki sound'a uyarlıyoruz evet. Daha elektronik, psikedelik, synth ağırlıklı aranjmanlar olacak.

Göksel
Sevgili Mabel, yeni albümün Maya’yı dinlediğimizde özünle ve çocukluğunla derin bir bağlantıda olduğunu hissediyoruz... Peki çocukluk yıllarında çok sevdiğin, sende iz bırakmış şarkılar hangi şarkılardı?
Sezen Aksu’dan “Şinanay”, Ofra Haza’dan “Im Nun Alu”, Yeni Türkü’den “Telli Telli”, Yonca Evcimik’in Abone albümü şarkıları, Bendeniz’den “Gönül Yareler İçinde”, Gala’dan “Freed From Desire”, Ace Of Base’den “All That She Wants”, Levent Yüksel’in Med Cezir albümü şarkıları... Bunlar ilk aklıma gelenler... Melodik, ritmik şeyler çok ilgimi çekiyordu diye hatırlıyorum. Diğer yandan melankoliye o zamanlar da yatkınmışım galiba.

Tuğçe Şenoğul
Maya annen, maya yaradılış, öz... Senin de bu albümün yaratım sürecinde o özü derinden araştırdığını biliyorum. Bu araştırmanın albüme nasıl etkileri olduğunu düşünüyorsun?
Hem albümü hem de beni toprakladığını düşünüyorum. Toprakla, köklerimle, kimliğimle daha bağlantıda hissediyorum şarkılara baktığımda. Hep buralıydım da, bu sefer daha çok şey söylüyorum sanırım bununla ilgili. İyi niyetli, umutlu, emniyetli bir şeyler var. Temelde insan olmakla ilintili basit şeyler söyleyen, her an kendini kutlayan bir perspektif var albümde. Bunları görüyorum bakınca. Bu hislerin belirginleşmesinde sözünü ettiğin arayış oldukça önemli rol oynuyor.

Özge Fışkın
Bana en cazip gelen, şarkılarının sözleri ve melodilerinin güzelliği yanında, her defasında aynı sağlam duruşunun etrafına ördüğün değişiklikler, yenilikler... Birlikte çalıştığın arkadaşlarına kafandaki müziği çok ustaca aktarabildiğini biliyorum. Bu süreçte o müziğe sonuna kadar sadık kalıyor musun?
Aslında süreç içinde kafamdaki müzik de değişiyor, gelişiyor, bazen geriliyor. Birlikte arayıp buluyoruz bir sürü şeyi; hiç beklemediğim, sürpriz derecede parlak şeyler çıkabiliyor yol üstünde. Kendi fikrime körü körüne bağlanmamaya çalışıyorum. Açık olmak gerekiyor birlikte üretirken. Yani açığım da aslında ama köşeli olduğum yerler de var. Hayalimde bir sound, bir his var çoğu zaman ve onu canlandırmalıyız. Pek çok şarkımı aranjman fikriyle, bütün iniş çıkışlarıyla beraber yazıp kurguladığım için, bazen (çoğu zaman) o fikirlerin kesinlikle değiştirilmemesi ve birebir uyarlanması gerekiyor mesela. O noktada çok inatçı ve sabırsız olabiliyorum. Sabi'yi, ondan önce de Can'ı delirttiğim çok olmuştur. Sonuçlardan memnunum ama...

Korhan Futacı
Oldukça uzun ve çok sayıda şarkıdan oluşan bir albüm. Stüdyodaki ilk günkü Mabel ile son günkü Mabel arasında pozitif ve negatif nasıl farklılıklar var? (Politik cevap istemiyorum.)
Albümün başlarındayken daha genç, fresh, hevesli biriydim bence. Malum, üstünden iki sene geçti. İki senede çok şey oldu. Bittiğinde kendimi inanılmaz yorgun, bezgin, albümden kopmuş hissettim. Daha sabırsız ve huysuz birine dönüşmüş gibi hissettim. Toparlamayı umuyorum... Diğer yandan, pozitif tarafından bakacak olursam, başlangıca göre daha özgür ve “anlamış” hissediyorum galiba. Anlamış, bir nebze bırakmış belki. Ya da bırakmak istiyor.

Yalçın Tosun 
Maya’nın şu ana kadar yaptığın en iyi albüm olduğunu düşünüyorum. Merak ettiğim: Kaç şarkı arasından seçildi bu şarkılar ve Maya’yı inşa ederken nasıl bir izlek belirledin?
Albüme girerken elimde 12-13 şarkı vardı. Onları birkaç ayda hızlıca kaydederiz ve biter diye düşünüyordum. Ancak süreç farklı gelişti. Kendime doğru gerçekleştirdiğim bir kazı vardı epeydir ve o süreçte giderek derinleşti. Albüm bir noktadan sonra bütünüyle bir arayışa dönüştü diyebilirim. Çocukluğumuzu saran ve bütün bir hayatımızı şekillendiren örüntülerle kafayı biraz bozmuş durumdayım ve bir insanın bunları ne derece anlayabileceğini, bunlardan ne kadar özgürleşebileceğini merak ediyorum. Arayış da, kazı da, albüm de bunlarla ilintili aslında. Orada pek çok yeni sözle, hayati cümleyle, şarkı fikirleriyle karşılaştım. Çıktıkça da hepsini albüme dahil ettim. Bunları hem dinleyiciyle paylaşmam hem de bir şekilde kendimden göndermem şarttı. Böyle olması gerekiyordu. Şarkı sayısı veya içerik konusunda tam olarak planlanmış bir şey olmadı yani. İç güdülerimi takip ettim, hatta biraz da şımarıklık ettim denebilir. Bir bu kadar daha şarkı yazmıştım ama onlar sonraki projelere kaldı.

Sadi Güran
Öncelikle albüm nefis cidden, ellerine sağlık. Grafik ve cesur bir görsel tarzın var ve bence müziğinle çok güzel dengeleniyor. Bu görselliği düşünürken kendinden bağımsız bir persona mı yaratıyorsun? Bowie ya da Müren gibi daha ileri götürmeyi düşünür müsün? Bunu hem soru hem istek olarak alabilirsin.
Teşekkür ederim, böyle hissettirmesine sevindim. Görselleri oluştururken kendimden bağımsız bir persona hayal etmiyorum pek aslında. Kendi üzerime dikiyorum şimdilik her şeyi. Nereye gider bilmiyorum. Bir gün kendimden tamamen özgürleştireceğim yeni kimliklere ve müziğimi ve görsel dünyamı onlar üzerinden yaşamaya ihtiyaç duyar mıyım, bilmiyorum. O enerjiyi bulursam, neden olmasın? Her an her şey olabilir... Bowie ve Müren o konuda çok ilham vericiler. Mesela Bowie'nin bir dönem çıktığı turnelerde her ay başka bir kılık ve persona ile konser yapmasına hayran kalmıştım. O akışkanlık, her kalıba girip çıkma hali harika.

Aylin Güngör - Hakan Dedeoğlu 
Björk, Homogenic albümünün vokal kayıtlarını Karayipler’de bir adada, geceleri tek başına ay ışığında kumsalda kaydetmişti. Sen de stüdyo dışında bambaşka bir yerde, ortamda kaydedecek olsan kendine nasıl bir yer, ortam seçerdin merak ettik?
Nemrut Dağı’nda, dev heykel ve anıtların arasında, güneşin doğuşunu ve batışını karşılayarak kaydetmek isterdim.

Umay Umay
“Sevişen Çocuklar Matinesi” parçasının remiksini yapmayı düşünüyor musun?
Evet, o da dahil bazı eski şarkıları yeniden düzenlemek, yeniden seslendirmek istiyorum. Şu anki kafamla daha elektronik, melez ve pis bir sound'la belki. Belki 10 yıllık hayalimizi gerçekleştirip birlikte söyleriz bu şarkıyı, ne dersin? Bu şarkıya bir dans borçluyuz seninle bence.