Arrival vizyonda: Farklı filmler üzerinden uzaylılarla farklı ilişki biçimleri

Bu yazıyı paylaş
İçerik

Arrival vizyonda: Farklı filmler üzerinden uzaylılarla farklı ilişki biçimleri

Yazı: Zeynep Naz İnansal – İllüstrasyon: Ethem Onur Bilgiç
ÖNCEKİ A Monster Calls’un Connor’ı ve beyaz perdenin diğer “bullying” mağdurları SONRAKİ Tipsiz: Türkiye Demokrasisinin Görsel Haritası

Denis Villeneuve’ün kariyerinin ilk bilim-kurgu filmi Arrival, bu ay vizyona giriyor. Uzaylılarla iletişim kurması için görevlendirilen bir dilbilimcinin hikâyesini anlatan filmin bahanesiyle, sinemada uzaylılarla farklı ilişki biçimlerini inceliyoruz.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Uzaylıları idealize etmek: Contact (1997)

Ünlü astrofizikçi Carl Sagan’ın romanından uyarlanan Contact’in yönetmen koltuğunda da Robert Zemeckis oturuyor. Çocuk yaşta babasını kaybetmiş Dr. Ellie Arroway (Jodie Foster), biraz da babasına ulaşma umuduyla yıllarını uzayda hayat olduğu anlamına gelebilecek bir sinyali bulmaya harcamış bir gökbilimci. Sonunda aradığı sinyal Vega Yıldızı’ndan geliyor ve deşifre edildiğinde ortaya bir insanı Vega Yıldızı yakınlarına, bir uzaylıyla buluşmaya götürebilecek bir uzay aracının planları çıkıyor. Sıra, uzay aracına binecek astronotun seçimine geldiğindeyse bu tip bir yolculuğu yapan kişinin inançlı olması gerekip gerekmediği tartışılmaya başlanıyor. Böylece film, yalnızca bir uzaylıyla tanışma ihtimali üzerinden tanrı inancını ve bilim ve dinin ilişkisini sorgulamış oluyor.

Image

İnsan kılığındaki uzaylılarla savaşmak: The Faculty (1998)

Robert Rodriguez'in kültleşmiş gerilim filmi The Faculty, uzaylıları Ohio’daki bir lisenin öğretmenlerinin içine girmiş parazitler olarak tasvir ediyor. Başta The Breakfast Club olmak üzere gençlik filmlerine çokça göndermede bulunan filmde aralarında çalışkan öğrenci, sporcu, prenses gibi arketiplerin olduğu, normalde bir araya gelmeyecek bir grup öğrenci, ruhsuz robotlar gibi davranmaya başlayan öğretmenlerine karşı birleşiyorlar. Uzaylı parazitler öğrencilere de yayılmaya başlıyor ve geriye enfekte olmayan yalnızca altı kişi kalıyor. Parazitlerden kurtulmanın bir yolunu bulan ekibimiz, genelde gençlerin kaybettiği teen-slasher klişelerine de meydan okumuş oluyor.

(Uzaylılarla bu tip bir ilişki örneği için They Live’i de önerebiliriz.)

Uzaylılarla dost olmak: E.T. (1982)

Steven Spielberg’ün hepimizi uzaylı bir en yakın arkadaş isteğine sokan filmi E.T., on yaşındaki Elliot’la bir uzaylının dostluğunu anlatıyor. Evine saklanan uzaylıyı çikolata ve şekerle beslemeye çalışan Elliot, bir süre sonra onunla telepatik bir bağ kurmaya başlıyor. Kendine E.T. diyen, çizgi roman okuyup Susam Sokağı izlemeyi seven bu tatlı uzaylı Elliot ve kardeşiyle cadılar bayramı için hayalet kılığına bile giriyor. E.T. ve Elliot’ın keyfi, evlerini basan hükümet ajanlarıyla kaçıyor. Arkadaşına son bir iyilik yapıp gezegenine dönmesine yardım eden Elliot benzersiz bir dostluk kurmuş oluyor.

(Uzaylılarla bu tip bir ilişki örneği için The Iron Giant’ı da önerebiliriz.)

Image

Uzaylıların etinden de sütünden de faydalanmak: Avatar (2009)

James Cameron’ın çok tartışılan Avatar’ı 22. yüzyılda geçen modern bir Pocahontas hikâyesi. İçinde insansı görünümlü, mavi ve barışçıl Na’vi kabilesinin yaşadığı Pandora uydusu insanlar tarafından keşfedilir. Na’vi halkıyla iletişim kurmak ve Pandora’yı incelemek amacıyla insan ve Na’vi kırması Avatarlar üretilir. Hattâ Avatar Projesi kapsamında gönderilen askerlerden biri hem Pandora’ya hem de Na’vi Prensesi Neytiri’ye aşık olur. Ancak tüm bu projenin asıl amacı, kaynakları hızla tükenen Dünya için alternatif bir sömürge adayı bulmaktır. Sinemada sıklıkla işgalci rolünde görmeye alışık olduğumuz uzaylıları bu kez diğer tarafta izlemiş oluyoruz.

Uzaylı doğurmak: Alien (1979)

Ridley Scott’ın efsanesi Alien, başka bir gezegendeki bir görevden dönen ticari uzay gemisi Nostromo’nun kabusa dönen yolculuğunu anlatıyor. Dönüş yolunda aldıkları bir sinyal üzerine bir gezegene inen ekip, karşılaştıkları yüzlerce yumurtadan çıkan bir yaratığın saldırısına uğruyorlar. Yaratık, ekipten Kane’in suratına yapışıp onu etkisiz hâle getiriyor. Her şey saldırıya uğrayan Kane’i uzay gemisine geri almalarıyla başlıyor. Bir süre kendini belli etmeyen yaratık bir akşam yemeği sırasında, Kane’in göğsünden doğup serbest kalıyor ve geminin derinliklerinde kayboluyor. Tüm film boyunca yaratıktan kurtulmaya çalışan ana karakterimiz Ripley’nin de serinin üçüncü filminde benzer bir kadere sahip olduğunu da ekleyelim.

Uzaylıları gözünün önünden ayırmamak: District 9 (2009)

Alternatif bir 1982 yılında geçen mockumentary District 9, Johannesburg’a zorunlu iniş yapan bir uzay gemisinin başına gelenleri anlatıyor. Uzun süre hareket etmeyen uzay gemisinin içine giren insanlar, içerde hasta ve zayıf görünen oldukça kalabalık bir uzaylı topluluğuyla karşılaşıyorlar. Bir süre sonra da tüm uzaylıları District 9 adında bir mülteci kampına yerleştirmeye karar veriyorlar. İnsanlar uzaylılarla hayatı kurallar, yasalar ve organizasyonlarla düzenlemeye çalışadursun, uzaylıların tek amacı bu korkunç gezegenden kaçıp evlerine dönmek.

Uzaylılarla aşık atmak: Pacific Rim (2003)

Guillermo del Toro’nun yönettiği Pacific Rim’de insanlar, uzun yıllardır Dünya’ya saldıran uzaylılarla savaşmak için oldukça zahmetli ve garip bir yöntem bulmuş durumda. Pasifik Okyanusu’nun dibindeki bir portaldan gelen Kaiju adındaki dev canavarlar, her saldırıda çok fazla insan öldürüp onarılamayacak zararlar veriyorlar. İnsanların çözümü de bu canavarlarla aynı büyüklükte Jaeger adında dev robotlar üretmek olmuş. Bu yöntem başlarda işe yarasa da daha da güçlenen Kaiju’larla savaşabilmek için zayıf kalmaya başlıyor. Bu dev uzaylıları yenebilmenin tek yolu da tüm insanlığın bu amaç uğruna birleşmesinden geçiyor.

Uzaylılardan büyülenmek: Close Encounters of the Third Kind (1977)

Steven Spielberg’ün yazıp yönettiği Close Encounters of the Third Kind, uzaylı meselesine çok daha romantik bir yerden bakmayı tercih ediyor. 1945 yılında kaybolmuş askeri uçakların yıllar sonra tekrar ortaya çıkmasıyla başlayan olaylar zinciri, farklı bölgelerde uzaylılarla temas eden birçok insanın büyülenmesiyle devam ediyor. Uzaylılarla temas eden herkes, anlamadıkları bir duyguyla, dev bir uzay gemisinin ineceği mekâna doğru çekiliyorlar. Müzik yardımıyla uzaylılarla iletişim kuran insanlar, bu uzaylıların yalnızca bazı özel insanlarla ilgilendiklerini fark ediyorlar.

Uzaylıları anlamaya çalışmak: Arrival (2016)

Arrival, daha önce her filmiyle kendine hayran bırakan yönetmen Denis Villeneuve’ün bilim-kurgu türündeki ilk filmi. Dünyanın on iki farklı bölgesine inen uzay gemileri, her ülkenin uzaylılarla iletişim kurmak ve amaçlarını anlamak için çalışmalara başlamasına sebep oluyor. Bu iş için seçilen insanlardan biri de dilbilimci Louise Bank (Amy Adams). Uzaylılarla sakince ve sabırla yürüttüğü iletişim süreci, Louise’in hızla onlarla anlaşabilmesini, hattâ birebir ilişki kurabilmesini sağlıyor. Spoiler vermemek adına, uzaylıların niyetinin tüm ülkelerin sandığından oldukça farklı olduğunu söyleyebiliriz.

Image

 
ÖNCEKİ A Monster Calls’un Connor’ı ve beyaz perdenin diğer “bullying” mağdurları SONRAKİ Tipsiz: Türkiye Demokrasisinin Görsel Haritası
Bu yazıyı paylaş